| Overzicht
Achtergronden | <
Vorig artikel | Volgend
artikel > |
De Stichting
Vrijwillig Leven (SVL) en het "Steunpunt"
(De
bijlagen verwijzen naar de beleidsnota).
Er zijn mensen die na rijp beraad tot de overtuiging komen dat ze
op een zelf te bepalen moment en op een voor hen zelf en hun naasten
waardige manier willen sterven. Omdat er op dit gebied geen passende
hulpverlening is, werd in oktober 1996 de Stichting Vrijwillig Leven
opgericht. Deze stichting wil dat mensen zelf de verantwoordelijkheid
voor een waardig levenseinde kunnen nemen. Belangrijk hiervoor is
dat geschikte middelen onder voorwaarde verkrijgbaar zijn. Om dit
mogelijk te maken, zijn een maatschappelijk en een politiek draagvlak
nodig, resulterend in adequate wetgeving.
Tijdens
een symposium in maart 1998 in "de Balie" te Amsterdam,
heeft de SVL haar plannen via een discussienota naar buiten gebracht.
In die nota wordt voorgesteld de verstrekking van middelen voor een
zelfgewild, humaan levenseinde via een spoedig op te richten instantie,
het z.g. Steunpunt, mogelijk te maken.
De Stichting
realiseert zich dat legale verstrekking van geëigende middelen
pas na een adequate wetswijziging mogelijk zal zijn. Men bedenke echter
dat ook de (door een medicus uitgevoerde) euthanasie in Nederland
tot voor enkele jaren volstrekt illegaal was. En indien sommige artsen
niet bereid waren geweest om, onder schrijnende omstandigheden, desondanks
tot euthanasie over te gaan (en zich aan vervolging bloot te stellen),
zouden de eerste voorzichtige stappen naar legalisatie van euthanasie
nog niet gezet zijn en zou aanzienlijk meer leed zijn veroorzaakt.
De SVL,
evenals zeer vele Nederlanders, vraagt zich af of het verantwoord
is de legalisering van de verstrekking van middelen steeds weer uit
te stellen. Uit betrouwbare opiniepeilingen is immers gebleken dat
de overgrote meerderheid van de Nederlanders vindt dat euthanasie
en hulp bij zelfdoding bij uitzichtloos lijden mogelijk moet zijn.
Nu het wetsvoorstel van van Boxtel, Kamp en Swildens (zie bijlage
2) is aangenomen, zal aan deze wens in zekere mate tegemoet worden
gekomen en zullen patiënten die ondraaglijk lijden, onder bepaalde
voorwaarden, op een legale wijze geholpen kunnen worden.
Echter,
ook dan is het nog steeds de dokter die mede bepaalt of het lijden
ondraaglijk is en is bij een meningsverschil hierover tussen patiënt
en arts niet voorzien in een beroepsinstantie. Ook wordt in genoemd
wetsvoorstel uitdrukkelijk gesproken over "patiënten"
en niet over wilsbekwame personen. Zeer velen vinden echter dat ook
diegenen die niet zeer ernstig ziek zijn, een uitzichtloos leven op
een humane manier moeten kunnen beëindigen. Uit een recent onderzoek
van de NVVE en de Erasmus Universiteit is immers gebleken dat circa
45% van de bevolking vindt dat mensen - ongeacht hun leeftijd en gezondheid
- de benodigde hulp moeten kunnen krijgen om zelf hun leven op een
humane manier te kunnen beëindigen. Om dat te bereiken hebben
zowel de NVVE als de SVL te bestemder plekke voorstellen gedaan om
bij genoemd wetsvoorstel ook de hulp voor deze vrijwillige levensbeëindiging
adequaat te regelen. De SVL denkt hierbij aan het creëeren van
een voorziening waar mensen alle informatie en hulp kunnen krijgen
die verband houdt met een vrijwillige levensbeëindiging. Dergelijke
"Steunpunten" zullen t.z.t. ook de benodigde middelen kunnen
verstrekken en zorgen voor een humane, ordelijke uitvoering van de
levensbeëindiging en een correcte registratie ervan.
Het is
een mijlpaal binnenkort, 20 juni 2003, de oprichting van het eerste
Steunpunt te realiseren (zie bijlage 4). Vrijwel zeker zal legalisatie
van de verstrekking van geëigende, humane middelen dan nog niet
geregeld zijn. Het Steunpunt zal dus officieel nog geen daadwerkelijke
hulp bij een zelfgewilde levensbeëindiging kunnen bieden.
Wél
zal een aanvrager optimaal worden voorgelicht omtrent de (on)mogelijkheden
om middelen te verkrijgen en worden geholpen om een welwillende arts
in de bewuste regio te vinden, kortweg om de wanhopige aanvrager en
zijn naasten in hun isolement bij te staan. Dat geldt ook voor in
moeilijkheden geraakte artsen die, ondanks het nu nog geldende verbod
op verstrekking, toch een helpende hand durven uit te steken. Dit
zijn artsen die, evenals de oprichters van het Steunpunt, van mening
zijn dat ook met de huidige wetgevingl van 2002 onvoldoende rekening
wordt gehouden met het alom erkende recht van zelfbeschikking. Een
zorgvuldig handelende "overtreder" van deze wet, dus een
arts die desondanks hulp biedt aan wilsbekwame, meerderjarige personen
die hun perspectiefloze leven wensen te beëindigen, behoort volgens
de filosofie van de SVL, en dus ook van het Steunpunt, met raad en
daad te worden bijgestaan.